czwartek, 16 listopada 2017

GRA Z JIROFT - czyli co jest nie tak z koszmarkiem z allegro

Zdjęcie z wykopalisk prowadzonych w Jiroft, Iran ze strony ancient-origins.net

Dobry kolega podesłał nam linka do aukcji na alledrogo, gdzie można nabyć drogą kupna grę królewską z Ur, tylko, że nie z Ur a z Dżiroft. Pomijając już sam nagłówek aukcji, który brzmi jak oryginalne rogale z Poznania, prosto z Krakowa zauważyłam parę innych nieścisłości. Zatem po konsultacjach z iranologiem (czy przypadkiem głupot nie piszę) śpieszę sprostować nieścisłości a przy okazji parę rzeczy rozjaśnić.

Zatem na wstępie spójrzmy co o swoim produkcie pisze sprzedawca:

"Królewska gra z Dżiroft to inna wersja znanej gry znalezionej przez sir Leonarda Woolleya w Ur w latach dwudziestych i nazwanej królewską grą z Ur. Do państwa rąk trafia rekonstrukcja plansz znalezionych w Dziroft w Iranie i datowanych na około 2500 lat p.n.e. Plansze te miały najprawdopodobniej znaczenie religijne na co wskazuje kształt orła, jaki one mają. (...) Pionki: dwa zestawy. Jeden jest gliniany a drugi szklany.
kość: specjalna rekonstrukcja podłużnej prostopadłościenej kości znalezionej na miejscu wykopaliska w Dziroft.
Instrukcja zawiera opis 4 warianty gry. Klasyczny, Egipski, Senetowy Egipski, Punktowy."

zdjęcie z aukcji na allegro.pl

Na pierwszy rzut oka widać, że plansza nie przedstawia orła a człowieka z ogonem zamiast nóg. Nie jest to jednak syrenka ze stepów Azji Centralnej a człowiek skorpion, który obecnie spoczywa spokojnie w muzeum i nawet faktycznie, przez niektórych badaczy jest identyfikowany jako plansza do gry. Naukowcy jednak nie są pewni do jakiej rodziny gier przynależy a już na pewno trudno jest określić jeden pewny wariant zasad, nie mówiąc o 4 alternatywach! 


Jednak, żeby zupełnie nie odmawiać sprzedawcy kompetencji (choć znać to się nie zna) - w Jiroft faktycznie znaleziona planszę z 20 polami w kształcie orła! Jest ich nawet kilka, co sugeruje, że wpływy mezopotamskie musiały odgrywać istotną rolę w kulturze ludów irańskich. Również Skorpion znalazł swoje odzwierciedlenie w postaci planszy do gry. Zasady obu gier planszowych rekonstruuje się na podstawie podobieństwa z innymi grami z rodziny 20 kwadratów. 


zdjęcia podesłane przez kolegę

Reasumując - w Iranie popularne były gry w 20 kwadratów/pól. Plansze przybierały formę orła bądź skorpiona, jednakże przykład z aukcji wydaje się naciągany a bogactwo wariantów i typu pionków (szklane) zakrawają trochę o nadużycie. Ale hej! Fajnie, że się dzieje! 

Rarianna

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz